W każdej sytuacji, w której ogień staje się zagrożeniem, ważne jest szybkie i odpowiednie reagowanie. Dlatego rozpoznawanie różnych typów pożarów i wiedza o środkach gaśniczych to fundament bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Dzięki znajomości grup pożarowych możemy lepiej zrozumieć, jakie działania podjąć, by skutecznie zminimalizować szkody. Zapraszamy do przeczytania naszego artykułu i zapoznania się z zasadami skutecznego działania w sytuacji pożaru.
Grupy pożarów – czym są i dlaczego zostały zmienione
Podział na grupy pożarowe jest klasyfikacją pożarów według typu palących się materiałów i stanowi podstawę wiedzy na temat BHP i przepisów przeciw pożarowych. Rozróżnienie grup pożarów jest niezbędne do wyboru odpowiedniej metody gaszenia oraz odpowiedniego typu gaśnicy, co umożliwia skuteczne stłumienie pożaru.
Klasyfikacja pożarów przeszła znaczną zmianę, co jest związane z coraz to lepszym zrozumieniem różnych typów ognia i dostępem do nowych technologii oraz materiałów gaśniczych.
Wcześniej pożary były podzielone w zależności od palących się materiałów na klasy od A do D, z dodatkową klasą E, pierwotnie przeznaczoną dla pożarów elektrycznych. W obowiązującej obecnie klasyfikacji zrezygnowano z klasy E i nie traktuje się pożarów urządzeń elektrycznych jako osobnej kategorii ryzyka. Jednocześnie wprowadzono klasę F, dotyczącą palenia się tłuszczów kuchennych.
Współczesny międzynarodowy podział na grupy pożarowe został wprowadzony po to, aby umożliwić szybką identyfikację charakteru pożaru (czyli substancji, która ulega spaleniu) oraz ułatwić dobór najefektywniejszych środków gaśniczych. Wiedza o typie pożaru jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i minimalizacji szkód materialnych. Dzięki znajomości tej klasyfikacji, osoby podejmujące się gaszenia pożarów mogą szybko i skutecznie reagować, zmniejszając ryzyko rozprzestrzenienia się ognia oraz potencjalnych eksplozji czy innych niebezpiecznych sytuacji.
Grupy pożarów i przeznaczone do ich gaszenia środki gaśnicze
Podział pożarów na grupy to nie tylko klasyfikacja wprowadzona w ramach zasad dotyczących przepisów ppoż. i BHP. Jest to przede wszystkim praktyczny podział, którego znajomość pomaga w szybkim i efektywnym reagowaniu w sytuacji pożaru.
Z kolei środki gaśnicze są podstawowym narzędziem używanym do walki z pożarami, której skuteczność zależy od odpowiedniego dobrania jego typu do konkretnego rodzaju pożaru. Dostępne środki gaśnicze mają różne formy: stałe (koce, proszki), ciekłe (woda, piana) lub gazowe.
Wiedza na temat tego, jakie środki gaśnicze są najbardziej skuteczne efektywne w przypadku poszczególnych grup pożarowych, oraz na temat działania gaśnic wpływa na efektywność akcji gaśniczej. Obecnie dostępne są środki gaśnicze dostosowane do pięciu grup pożarowych.
Grupa A – Pożary ciał stałych
Grupa pożarów A obejmuje stałe materiały organiczne zdolne do żarzenia, takie jak np. drewno, papier, tkaniny, węgiel czy słoma. Pożary tej grupy charakteryzują się żarzeniem i płoną ciągłym płomieniem. Do gaszenia pożarów grupy A używa się wody lub gaśnic wodnych i pianowych, które chłodzą palący się materiał i izolują dostęp tlenu.
Grupa B – Pożary cieczy palnych i substancji topiących się
Grupa B dotyczy substancji, które w normalnych warunkach są ciekłe lub mogą topić się i należą do nich benzyna, oleje, alkohole, rozpuszczalniki. Do gaszenia pożarów grupy B, są zalecane gaśnice pianowe i proszkowe, ponieważ tworzą barierę izolującą materiał palny od tlenu.
Grupa C – Pożary gazów palnych
Ta kategoria obejmuje pożary gazów, takich jak metan, propan, wodór czy gaz ziemny. W przypadku pożarów grupy C istotne jest rozpoczęcie gaszenia od odcięcia dopływu gazu, a następnie użycie gaśnic proszkowych, śniegowych czy halonowych, które mogą bezpiecznie stłumić płomienie bez ryzyka wybuchu.
Grupa D – Pożary metali
Pożary metali wymagają specjalnych środków gaśniczych, gdyż mogą one reagować z wodą, powodując jeszcze większe niebezpieczeństwo. W związku z tym do gaszenia pożarów z grupy D używa się specjalnych gaśnic proszkowych, które skutecznie tłumią ogień, jednocześnie nie wchodząc z metalami w niebezpieczne reakcje chemiczne.
Grupa F – Pożary tłuszczów
Do tej grupy należą pożary tłuszczów roślinnych i zwierzęcych. Pożary tłuszczów wymagają użycia specjalnych przeznaczonych do tego celu gaśnic, które mogą bezpiecznie zneutralizować wysokie temperatury i izolować tłuszcz od tlenu. Do tego celu można zastosować także koce gaśnice lub różnego rodzaju przykrywki, ważne jest, by w przypadku zapłonu tłuszczu do jego gaszenia nie stosować wody.
Podsumowując, znajomość tabeli zawierającej grupy pożarów oraz przeznaczonych do nich środków gaśniczych jest podstawą skutecznego działania w sytuacji pożaru. Odpowiedni wybór środka gaśniczego nie tylko zwiększa szanse na szybkie opanowanie ognia, ale także minimalizuje ryzyko dla osób próbujących ugasić pożar oraz ogranicza szkody materialne.
Dlatego niezwykle istotna jest właściwa edukacja w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego, która powinna być nieodłącznym elementem, szkoleń przeprowadzanych zarówno w szkołach, jak i w miejscach pracy, by każda osoba mogła odpowiednio zareagować w przypadku zagrożenia pożarem.