Każdy z nas może być uczestnikiem lub świadkiem wypadku komunikacyjnego czy innego zdarzenia zagrażającego życiu. W przypadku jakiegokolwiek urazu, a w szczególności wtedy, gdy dochodzi do utraty przytomności, bardzo ważna jest szybka pomoc przedmedyczna. Przeczytaj,na czym polega ocena świadomości poszkodowanego według skali AVPU.
W jaki sposób można ocenić przytomność poszkodowanego?
Skala AVPU służy do wstępnej oceny przytomności poszkodowanego, którą powinien wykonać każdy, udzielający pierwszej pomocy przed przystąpieniem do dalszych czynności ratujących życie.
Skala AVPU jest skróconą wersją oceny stanu świadomości zwanej Skali Glasgow, wykonywanej przez personel medyczny.
Skala Glasgow Coma Scale (GCS) jest najbardziej miarodajną metodą oceniającą świadomość rannego. Skala GCS jest bardzo złożona i składa się z kilku punktowej oceny stanu pacjenta. Ocena świadomości dotyczy natomiast trzech obszarów: otwierania oczu, kontaktu słownego i reakcji ruchowej.
W związku, z tym że skala GCS jest dość skomplikowana i czasochłonna w nagłych przypadkach należy stosować skala AVPU.
Co to jest skala AVPU i jaki jest jej schemat
Skrót skala AVPU pochodzi od pierwszych liter angielskich słów określających kolejno oceniane reakcji na bodźce pacjenta:
A (Alert / Alarm) – oznacza człowieka przytomnego, umiejącego skupić się,
V (Verba / Mowa) – poszkodowany reaguje na wypowiadane do niego słowa
P (Pain / Ból) – rany reaguje na bodźce bólowe (reakcję na ból najlepiej sprawdzić ściskając płatek ucha),
U (Unresponsive / Obojętny) – ofiara wypadku jest nieprzytomna, nie reaguje na żadne bodźce.
Po szybkiej ocenie przytomności poszkodowanego należy zadzwonić na numer 112 lub poprosić o wykonanie telefonu jedną, konkretną osobę i przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy.
Udzielanie pierwszej pomocy
Po wykonaniu oceny świadomość, w zależności od stanu poszkodowanego należy wykonać czynności z zakresu tzw. pierwszej pomocy przedmedycznej. W tym celu należy dokonać oceny czynności życiowych przy pomocy skali ABC, czyli sprawdzenia drożności dróg oddechowych, oddechu i krążenia.
Jeżeli mamy do czynienia z osobą przytomną i oddychająca nie ruszamy poszkodowanego. W przypadku, gdy ranny jest nieprzytomny, ale samodzielnie oddycha należy ułożyć go w tzw. pozycji bocznej ustalonej.
Natomiast jeśli osoba poszkodowana jest nieprzytomna i nie oddycha, zanika jej puls należy niezwłocznie przystąpić do resuscytacji. Ogólnym schematem wykonywania resuscytacji to 30/2, czyli 30 uciśnięć i 2 oddechy. U dzieci natomiast wykonuje się 5 wstępnych wdechów, po których należy uciskać mostek.
Pamiętaj, o tym, że dla własnego bezpieczeństwa wykonując oddech ratowniczy należy użyć bariery między naszymi ustami i ustami poszkodowanego (chusteczki, maseczki). Akcję ratowniczą prowadzimy do odzyskania pulsu i oddechu rannego lub do czasu przyjazdu karetki.
Dzwoniąc na 112 spokojnym, opanowanym tonem, udziel wszelkich informacji o miejscu wypadku (podając miasto i ulicę) oraz stanie rannego, w tym jego stopniu przytomności oraz inne dane określające jego stan. Zawsze reaguj, gdy widzisz osobę potrzebującą pomocy, bez udzielonej pomocy może ona umrzeć przed przyjazdem pogotowia. Nieudzielenie pomocy poszkodowanego w wypadku nie tylko jest nieodpowiedzialnym zachowaniem, lecz także czynnością karaną.
Zgodnie z art. 162 kodeksu karnego § 1” Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.