W naszym życiu może dojść do różnych sytuacji losowych. Niektóre z nich mogą być bardzo nieprzyjemne i wiążą się z poważnymi konsekwencjami. Jednym z takich zdarzeń jest wypadek w drodze do pracy. Co zrobić w takiej sytuacji i jakie prawa przysługują pracownikowi? W tym artykule zebraliśmy kluczowe informacje. Dowiedz się, co warto wiedzieć o wypadku w drodze do pracy.
Czym jest wypadek w drodze do pracy?
Przede wszystkim warto mieć świadomość tego, jakie zdarzenie klasyfikowane jest jako wypadek w drodze do pracy. Tu pod uwagę należy wziąć Ustawę O emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W jej zapisach zwrócono uwagę na klasyfikację takiego zdarzenia oraz podano jego definicję.
Kluczowy jest artykuł 57b. Zgodnie z nim wypadek w drodze do pracy lub z pracy jest zdarzeniem nagłym i wywołanym przez przyczyny zewnętrzne bez winy pracownika (np.: czynniki mechaniczne: działanie pojazdów i maszyn, niekorzystne warunki atmosferyczne, działanie zaniechanie osób trzecich: pobicie, potknięcie lub spadnięcie niezależne od pracownika, lub działanie sił przyrody, np.: pożar, burza, powódź). Ponadto musi zostać spełniony warunek tego, że była to droga do lub z miejsca wykonywania obowiązków służbowych i jednocześnie była to możliwie najkrótsza droga do tego miejsca. Należy zwrócić uwagę również na to, że nie mogła zostać przerwana.
Przepisy wskazują jednak na to, że przerwanie drogi może nastąpić w uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie przekracza to umownych granic i jednocześnie wpływa na poprawę komfortu pracownika w drodze do miejsca zatrudnienia (np.: poruszanie się środkiem komunikacyjnym, korzystanie z objazdu itd.). Jeżeli te warunki zostaną spełnione, to można zakwalifikować zdarzenie jako dziejące się w drodze do pracy. Warto zwrócić uwagę na to, że jest to inna kwalifikacja, niż wypadek przy pracy.
Co uznaje się za drogę do pracy lub z pracy?
Dotychczasowe interpretacje prawne pozwalają na wyszczególnienie przypadków, które uznawane są za drogę do pracy lub z pracy. Najczęściej za taką uznaje się:
- trasę z i do miejsca zamieszkania;
- trasę z miejsca innego zatrudnienia lub innej działalności (jeżeli stanowią one tytuł ubezpieczenia rentowego);
- trasę do miejsca spożywania posiłków;
- trasę w ramach zwykłego wykonywania obowiązków służbowych lub zadań społecznych;
- trasę do punktu odbywania nauki lub studiów.
Wypadek w drodze do pracy a obowiązki pracownika
Jeżeli dojdzie do wypadku w drodze do pracy, to obowiązkiem pracownika jest natychmiastowe zgłoszenie takiej sytuacji pracodawcy. Przepisy nie regulują wprost tego, ile czasu na zgłoszenie ma poszkodowany pracownik, jednak należy zrobić to niezwłocznie, czyli możliwie jak najszybciej.
Wypadek w drodze do pracy a obowiązki pracodawcy
Pracodawca ma obowiązek przyjęcia zgłoszenia. Od tego czasu ma dokładnie 14 dni na sporządzenie karty wypadku. Ta powstaje na podstawie oświadczeń osoby poszkodowanej oraz ewentualnych światków, a także na podstawie wszystkich dowodów zebranych w toku postępowania przez służby: policję, pogotowie ratunkowe czy też straż pożarną. Informacje te są kluczowe do tego, aby przygotować kartę wypadku. Jeżeli na podstawie zebranych danych pracodawca uzna, że zdarzenie nie miało miejsca w drodze do pracy, to swoje uzasadnienie obowiązkowo musi wpisać do karty wypadku. Za dokonanie oceny i przygotowanie protokołu powypadkowego odpowiada zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę.
Cała procedura jest szczegółowo opisana w przepisach, w tym w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzenia.
Świadczenia przy wypadku w drodze do pracy
Czy w przypadku wypadku w drodze do pracy przysługuje odszkodowanie? Kto płaci świadczenia na rzecz poszkodowanej osoby? Zdarza się, że wypadek skutkuje tym, że dany pracownik nie jest zdolny do wykonywania swoich obowiązków służbowych, jednak musi to poświadczyć zwolnieniem lekarskim. Wówczas wynagrodzenie chorobowe płacone jest mu w wysokości 100% należnego wynagrodzenia dokładnie przez:
- 14 dni w ciągu roku kalendarzowego w przypadku pracownika powyżej 50. roku życia;
- 33 dni w ciągu roku w przypadku pracowników poniżej 50. roku życia.
Jeżeli powyższe limity zostaną przekroczone przez pracodawców o zatrudnieniu poniżej 20. osób na dzień 30 listopada ubiegłego roku, to następnie obowiązek płacenia wynagrodzenia przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli pracodawca jest płatnikiem zasiłków, to on wypłaca wszystkie świadczenia i nie przejmuje ich ZUS.
Jakie wynagrodzenie chorobowe przysługuje po przekroczeniu wspomnianych wcześniej terminów? Zgodnie z przepisami osoby poszkodowane w wyniku wypadku w drodze do pracy dalej otrzymują 100% należnej wypłaty.
Świadczenie rehabilitacyjne
Zdarza się też, że wypadek jest bardzo poważny i niezdolność pracownika do wykonywania obowiązków służbowych wynosi więcej, niże 182 dni. W takiej sytuacji poszkodowana osoba może ubiegać się o tzw. świadczenie rehabilitacyjne. Przysługuje ono pracownikom, którzy są niezdolni do pracy, jednak w wyniku rehabilitacji i prowadzonego leczenia ta zdolność zostanie przywrócona. Świadczenie jest wypłacane przez cały okres rehabilitacji i prowadzonego leczenia, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
Ile wynosi takie świadczenie? Przez pierwsze trzy miesiące poszkodowany pracownik otrzymuje 90% podstawy zasiłku chorobowego. Przez kolejne dziewięć miesięcy jest to jednak 75%.
Renta z tytułu trwałej niezdolności do pracy
Kolejnym możliwym do przyznania świadczeniem jest renta z tytułu trwałej niezdolności do pracy na skutek wypadku w drodze do niej. Można się o nią starać wtedy, gdy lekarz orzeczniku ZUS-u oceni, że pracownik nie odzyska już zdolności do wykonywania pracy. Renta taka przyznawana jest długoterminowo.
Ty lub ktoś z Twoich bliskich ulegliście wypadkowi w drodze do pracy? Nie zwlekajcie i zgłoście to pracodawcy. Jesteś pracodawcą, którego pracownik uległ takiego zdarzeniu? Spełnił swój obowiązek zgodnie z obowiązującymi przepisami polskiego prawa.