Praca na wysokości wiąże się z wysokim ryzykiem wypadku zagrażającego zdrowiu lub życiu. Z tego względu wymagane jest zastosowanie wszelkich możliwych środków zabezpieczających m.in. przed upadkiem. Dzielą się one na środki ochrony zbiorowej i środki ochrony indywidualnej. Choć środki ochrony zbiorowej (np. barierki i osłony) uważane są za najpewniejsze i najskuteczniejsze, nie w każdym wypadku można je zastosować. W sytuacjach, gdy jest to niemożliwe (lub zabezpieczenie pracowników środkami ochrony zbiorowej jest niewystarczające), konieczne jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej, czyli „środków noszonych bądź trzymanych przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń” (wg definicji z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy). Należą do nich m.in. okulary ochronne, hełm, liny asekuracyjne. Jakich zasad należy przestrzegać, wybierając i użytkując środki ochrony indywidualnej?
Środki ochrony indywidualnej należy dobrać w zależności od warunków i sytuacji
Podczas wybierania środków ochrony indywidualnej trzeba uwzględnić rodzaj zagrożenia i czynniki niebezpieczne, na które narażony jest pracownik wraz ze skalą niebezpieczeństwa oraz uwzględnić warunki na danym stanowisku.
Należy zastosować środki dopasowane do użytkownika i uwzględniające zasady ergonomii
Gabaryty i masa wybranych środków ochrony indywidualnej powinny być dobrane tak, by zminimalizować niedogodności związane z ich noszeniem. Konieczne jest również dopasowanie środków do użytkownika poprzez wybór odpowiedniego rozmiaru (np. butów) i regulację. Jeśli istnieje konieczność łączenia ze sobą różnych elementów i środków, muszą one być dopasowane do siebie.
Użytkowanie, konserwacja i czyszczenie środków ochrony indywidualnej powinny być przeprowadzane zgodnie z instrukcją producenta i w sposób zapobiegający ich uszkodzeniom
Do wszystkich środków ochrony indywidualnej powinna zostać opracowana dokładna i zrozumiała instrukcja w języku polskim, w której zapisane byłyby informacje o przeznaczeniu oraz zasadach stosowania, przechowywania i konserwacji poszczególnych elementów. Instrukcji należy ściśle przestrzegać w każdym z tych aspektów. Istotne jest również zapobieganie uszkodzeniom mechanicznym takim jak przecieranie się elementów z materiałów włókienniczych (np. lin) o ostre krawędzie. W tym celu należy unikać kotwiczenia sprzętu w miejscach, gdzie jest on narażony na przecieranie w czasie przemieszczania pracownika lub podczas powstrzymywania spadania. Jeśli jest to niemożliwe, ostre krawędzie powinny zostać osłonięte przy użyciu odpowiedniego materiału (np. gumy, drewna) lub należy zastosować sprzęt specjalnie przystosowany przez producenta ze zwiększoną odpornością na działanie dodatkowych niszczących czynników mechanicznych. W zakresie użytkowania i konserwacji sprzętu pracownicy powinni przejść odpowiednie szkolenie.
Środki ochrony indywidualnej powinny posiadać odpowiednie oznakowanie
Używane środki muszą mieć oznakowanie CE i deklarację zgodności WE, co potwierdza ich zgodność z przepisami i spełnienie wymaganych norm. Każdy z nich powinien mieć swoją nazwę i numer identyfikacyjny, a w przypadku gdy znaki te ulegną zatarciu i uniemożliwiają identyfikację, konieczne jest wycofanie środka z użytkowania.
Środki ochrony indywidualnej powinny być poddawane kontroli
W celu sprawdzenia, czy środki nie uległy uszkodzeniom, upoważniona osoba powinna przeprowadzać ich kontrolę przed każdym użyciem oraz okresowo. Częstotliwość kontroli okresowych powinna zostać zapisana w instrukcji. Wyniki kontroli należy wpisać do karty użytkowania sprzętu. W karcie tej oprócz pól kontroli okresowej znajdują się dane użytkownika, data wydania i numer identyfikacyjny sprzętu.
Należy wycofać z użytkowania środki ochrony indywidualnej, które zostały uszkodzone lub straciły okres ważności
W przypadku zauważenia uszkodzenia sprzętu należy wycofać go z użycia i przekazać do kontroli np. do serwisu producenta. Środków ochrony indywidualnej nie należy stosować również po przekroczeniu ich okresu trwałości.
Zapraszamy na nasze specjalistyczne szkolenia BHP wysokościowe.