Każdy zawód wiąże się z pewnym zakresem obowiązków oraz uprawnień wynikających ze stanowiska. Jednakże w obliczu ciągle ewoluującego rynku i szeroko pojętej gospodarki cyfrowej zaczyna się zmieniać zakres kompetencji niezbędnych do pełnienia określonych zawodów, w tym m.in. służby BHP.
Zawód specjalisty ds. BHP zyskał na popularności, jednakże nie każdy zdaje sobie sprawę, że pracownik służby BHP pełni w organizacji specyficzną rolę, która wymaga od tej osoby specyficznych kompetencji. Zatem pojawia się pytanie: jakie kompetencje powinien mieć specjalista ds. BHP, aby w realizować się w pracy służby BHP? Jakich kompetencji wśród pracowników służby BHP szukają pracodawcy?

Należy zaznaczyć, że poniższy artykuł prezentuje stanowisko Ośrodka Szkolenia BHP poparte wiedzą i doświadczeniem, a także kryteriami podczas rekrutacji i okresowych ocen pracowniczych.

Służba BHP

Pracownik służby BHP pełni funkcję doradczą dla najwyższego kierownictwa, co oznacza, że musi posiadać odpowiednią wiedzę i doświadczenie z zakresu BHP oraz wnętrza organizacji i jej otoczenia. Stanowisko związane z bezpieczeństwem i higieną pracy jest samodzielnym, niezależnym organem, dlatego wiąże się z szeregiem uprawnień i wysoką odpowiedzialnością.

Kompetencje

Kompetencje można definiować na wiele sposób. Na potrzeby tego artykułu autorka przyjęła definicję dr. A. Ludwiczyńskiego, który za kompetencje uznaje „ogół dyspozycji w zakresie wiedzy, umiejętności, cech i postaw, które pozwalają wykonywać zadania zawodowe na odpowiednim poziomie”. [1]

Kompetencje cyfrowe i techniczne

• podstawowe kompetencje cyfrowe – obsługa i wykorzystywanie komputera w codziennej pracy, prowadzenie działań w tym szkoleń w formie online
• zaawansowane kompetencje cyfrowe i techniczne – wiedza specjalistyczna z branży, w której pracują
• znajomość przepisów prawnych – z zakresu bhp, prawa pracy, zabezpieczenia społecznego, ochrony danych osobowych
• kompetencje inżynierskie – wiedza na temat urządzeń i maszyn

Kompetencje poznawcze

• rozwiązywanie złożonych problemów – umiejętność identyfikacji czynników niebezpiecznych i sposobów ich niwelowania
• kreatywność – znajomość metod organizowania bezpiecznych warunków pracy
• krytyczne myślenie – umiejętność oceniania ryzyka dla zagrożeń w pracy
• elastyczność poznawcza – szybkie przystosowywanie się do zmian, chęć nauki i dalszego rozwoju, umiejętność rozmowy z pracownikami na różnym szczeblu w organizacji, z różnym wykształceniem i doświadczeniem zawodowym

Kompetencje społeczne

• współpraca z innymi – działalność w grupie / zespole, a także współpraca z pracownikami firmy w ujęciu całościowym
• inteligencja emocjonalna – umiejętność rozpoznawania emocji innych ludzi i zarządzania tymi emocjami, znajomość samego siebie i własnych emocji, orientacja na potrzeby
• zarządzanie ludźmi – umiejętność kierowania , rola przywódcza w procesie kształtowania bezpiecznych zachowań
• przedsiębiorczość – umiejętność identyfikacji szans i zagrożeń (w tym pochodzących z zewnątrz, z otoczenia organizacji), umiejętność wprowadzania i doskonalenia swoich pomysłów

Dodatkowe uprawnienia i certyfikaty pracownika służby BHP

Pracownik służby BHP oprócz ukończonego technikum lub studium podyplomowych powinien posiadać dodatkowe uprawnienia, które przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa w miejscu pracy. Czego zatem oczekują pracodawcy od pracowników służby BHP? Z naszego doświadczenia wynika, że do dodatkowych uprawniań pożądanych od specjalistów ds. BHP należą:

• szkolenie okresowe dla służby BHP
• kurs pedagogiczny
• uprawnienia inspektora ochrony przeciwpożarowej
• ukończony kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP)
• certyfikat auditora wewnętrznego normy ISO 45001 lub zintegrowanych systemów zarządzania
• znajomość języka obcego, np. angielskiego, rosyjskiego, ukraińskiego
• inne szkolenia związane z branżą, np. szkolenie z substancji niebezpiecznych w miejscu pracy

Podsumowanie

Praca w służbie BHP jest wymagająca i wiąże się z szeregiem wymaganych kompetencji. Natomiast warto pamiętać, że kompetencje można nabywać i rozwijać, więc jakiekolwiek braki na starcie kariery zawodowej nie przekreślają dalszych osiągnięć. Praca specjalisty ds. BHP polega na nieustannym zdobywaniu nowej wiedzy i nauce poprzez doświadczenia, m.in. dlatego nazwa stanowiska jest skorelowana ze stażem pracy.

Pracodawco, szukasz najlepszego wsparcia z zakresu BHP?

W Ośrodku Szkolenia BHP dobieramy specjalistów ds. BHP do branży klienta z minimum 2-letnim doświadczeniem w branży. Szkolenia i moduły z pierwszej pomocy prowadzą tylko doświadczeni ratownicy medyczni. Nierzadko zdarza się, że jednemu klientowi pomaga cały zespół: specjalista ds. BHP, ratownik, strażak/inspektor ochrony p.poż., prawnik prawa pracy, socjolog i inni – każda osoba ze swojej dziedziny na najwyższym poziomie.

Autor: Katarzyna Prokopowicz, wicedyrektor Ośrodka Szkolenia BHP w Warszawie, doktorantka Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, praca doktorska z zakresu kompetencji pożądanych w gospodarce cyfrowej – w przygotowaniu

Źródła:
[1] Król H., Ludwiczyński A., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
[2] DELab UW (2019), Kompetencje przyszłości – jak je kształtować w elastycznym ekosystemie edukacyjnym?, Pobrano z: https://startup.pfr.pl/media/filer_public/cf/27/cf27122f-2285-4c9d-a7fe-c7967125cafa/raport_kompetencje_przyszlosci.pdf (dostęp: 18.02.2021).