Każdy pracownik posiada badania medycyny pracy. Czy wiesz jednak jakie obowiązki związane z badaniami przed dopuszczeniem do pracy spoczywają na pracodawcy i na pracowniku? Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat zagadnienia dotyczącego badań okresowych, zapraszamy do lektury!

1. Czym są badania okresowe?
2. Czy badania okresowe są obowiązkowe? Kto kieruje pracownika na badania?
3. Czy w dniu badań przysługuje pracownikowi dzień wolny od pracy?
4. Czy jeśli badania skończą się szybciej niż zmiana w pracy to pracownik obowiązany jest wrócić do pracy?
5. Czy pracownik może odmówić udziału w badaniach okresowych?

• badania okresowe to obowiązkowe badania lekarskie, po których lekarz medycyny pracy wydaje orzeczenie o zdolności do pracy, bądź stwierdza niezdolności do pracy na danym stanowisku pracy
• badania okresowe są obowiązkowe. Pracownik kierowany jest na badania okresowe przez swojego pracodawcę
• badania okresowe w razie możliwości należy robić w godzinach pracy, wyjątkiem są sytuacje kiedy praca jest weekendowa, wykonywana porą wieczorową lub w porze nocnej
• badania powinny odbywać się w godzinach pracy, nie jest to natomiast tożsame z dniem wolnym w pracy. Po wykonaniu badań kontrolnych pracownik obowiązany jest wrócić do pracy, do końca swojej zmiany w danym dniu
• pracownik obowiązany jest do stawienia się na badaniach okresowych. W przypadku gdy pracownik nie wywiąże się ze swoich obowiązków, może on zostać ukarany przez pracodawcę

Czym są badania okresowe?

Artykuł 211 Kodeksu Pracy zawiera informację na temat obowiązków pracownika, jakim jest m.in. przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Do powyższych obowiązków należy stawianie się na badaniach okresowych. Na podstawie aktualnego stanu zdrowia lekarz wydaje zaświadczenie na określony przez niego czas oraz potwierdza (lub też nie) zdolność pracownika do dalszej pracy. W momencie, gdy lekarz medycyny pracy stwierdzi niezdolność do pracy pracownika na danymi stanowisku pracy, wtedy obowiązkiem pracodawcy jest przeniesienie pracownika na inne stanowisko pracy oraz jeśli nowa posada wiąże się z niższymi zarobkami, pracownikowi należy się dodatek wyrównawczy. Również jeśli badania przeprowadzane były w innym mieście pracownik ma prawo do należności związanej z pokryciem kosztów dojazdu.

Czy badania okresowe są obowiązkowe? Kto kieruje pracownika na badania?

Badania okresowe są obowiązkowe. Obowiązkiem pracodawcy jest wydanie skierowania na badania pracownikowi, a obowiązkiem każdego pracownika jest stawienie się na badaniach. Skierowanie powinno zostać wystawione w 2 egzemplarzach, jeden dla pracownika, a drugi dla lekarza medycyny pracy. Dodatkowo obowiązkiem pracodawcy jest opisanie warunków pracy. W opisie powinny zostać uwzględnione wszystkie czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe dla pracownika na danym stanowisku pracy.
Po przeprowadzeniu badań okresowych lekarz medycyny pracy wydaje orzeczenie, które stwierdza czy dana osoba jest zdolna do pracy, czy nie. Takie orzeczenie powinno być przechowywane przez pracodawcę wraz z innymi danymi pracownika. Dopuszczenie pracownika do pracy bez ważnych badań lekarskich jest karalne – obarczone karą grzywny od 1000-30000 zł.

Kto płaci za przeprowadzenie badań lekarskich? Czy w dniu badań przysługuje pracownikowi dzień wolny od pracy?

Badania okresowe są bezpłatne dla pracownika. Koszty badań lekarskich w 100% pokrywa pracodawca. Obowiązkiem pracownika jest jedynie stawienie się na badaniach okresowych. Badania okresowe należy wykonywać w czasie godzin pracy. Wyjątkiem są osoby pracujące w dni weekendowe lub wieczorową porą. Za dzień nieobecności podczas badań lekarskich pracownik ma prawo do wynagrodzenia.
Badania okresowe nie powinny odbywać się częściej niż co roku, ani rzadziej niż co 5 lat. O czasie ważności badań lekarskich decyduje lekarz medycyny pracy.

Czy jeśli badania skończą się szybciej niż zmiana w pracy to pracownik ma obowiązek powrotu do pracy?

Niestety badania kontrolne w godzinach pracy nie oznaczają, że pracownik dostaje dzień wolny w pracy. Jeśli badania trwają krócej niż liczba godzin zawartych w dniu pracy pracownik ma obowiązek pojawić się w zakładzie pracy po zakończeniu badań lekarskich. Zatem pracownikowi przysługuje „czas wolny, potrzebny na odbycie badań lekarskich, które mają miejsce w godzinach pracy”, a nie „dzień wolny od pracy”.

Czy pracownik może odmówić udziału w badaniach okresowych?

Art. 211 Kodeksu Pracy o podstawowych obowiązkach pracownika w zakresie BHP określa powinności pracownika jakimi są stawienie się na badaniach u lekarza medycyny pracy oraz przestrzeganie zaleceń lekarza. Niedopełnienie powyższego obowiązku wiąże się z konsekwencjami: może dojść do rozwiązania umowy z winy pracownika. W takiej sytuacji umowa zostanie rozwiązana bez okresu wypowiedzenia (art. 52 K.p.). Dodatkowo art. 108 K.p. określa kary, jakie pracodawca może wystosować w kierunku do pracownika, który nie przestrzega zasad BHP. Pracodawca ma prawo stosować upomnienia, nagany lub kary pieniężne.

Źródła

– Art. 211 Kodeksu Pracy
– Art. 52 Kodeksu Pracy
– Art. 108 Kodeksu Pracy